WPROWADZENIE
KATECHEZA
LITURGIA SŁOWA
BĄDŹ ŚWIADOM
W każdy Wielki Czwartek staje nam przed oczami Chrystus-Kapłan i sakramenty, które On ustanawia w czasie Ostatniej Wieczerzy. Mamy w tych wydarzeniach widzieć nie tylko to, „co było”, lecz przede wszystkim „to, co jest”, czyli Jego dzisiejsze działanie w Eucharystii i poprzez dzisiejszych kapłanów. W adhortacji „Pastores dabo vobis” Papież Polak pisał do
kapłanów: „«Życie swoje dostosuj do tajemnicy Krzyża Pańskiego!». (…) «Tajemnica», której prezbiter jest «szafarzem» (por. 1Kor 4,1), to w końcu sam Jezus Chrystus, który w Duchu jest źródłem świętości i wezwaniem do uświęcenia. Prezbiter powinien przepoić ową «Tajemnicą» całe swoje życie. Stąd potrzeba wielkiej czujności i żywej świadomości”. (PDV 24). Papież jednak wzywa do „czujności” i „bycia świadomym” nie tylko kapłanów, ale nas wszystkich. Zaś słowa „bądź świadom” nie ograniczają się do wąsko pojętej świadomości, czy intelektualnego zrozumienia Tajemnicy, lecz raczej wzywają do jej nieustannego – i coraz głębszego – przeżywania.
Nawet jeśli do tej pory traktowaliśmy te wielkie tajemnice płytko i „po ludzku”, to od dzisiaj zacznijmy traktować je tak, jak chciał sam Chrystus: spojrzyjmy na Eucharystię i kapłaństwo Jego oczami. Wejdźmy głęboko w każde słowo, które dzisiaj padnie, każdy gest, który będzie uczyniony: to sam Najwyższy Kapłan właśnie wydaje się dla nas i za nas. A czyni to w znakach, czyli sakramentach Eucharystii i kapłaństwa, które zostały ustanowione w „tamten” Wielki Czwartek.
ks. Adam Rybicki
LITURGIA SŁOWA
KATECHEZA
WPROWADZENIE
Uroczyście sprawujemy Mszę św. Wieczerzy Pańskiej, którą rozpoczynamy Święte Triduum Paschalne. To najważniejsze dni w całym roku liturgicznym, bo w nich dokonuje się dzieło zbawienia, dla którego Jezus Chrystus przyszedł na świat. Dziś jesteśmy w Wieczerniku, by przyjąć z Jego ręki wielkie dary Eucharystii i kapłaństwa. Te sakramenty mają swoje źródło w miłości „do końca”, którą Jezus nam okazał i której pragnie nas nauczyć.
PIERWSZE CZYTANIE (Wj 12,1-8.11-14)
Pan Bóg uczy Mojżesza i Aarona, jak przygotować i przeprowadzić wieczerzę paschalną. Od pierwszej takiej wieczerzy sprawowanej w Egipcie Izraelici byli zobowiązani spożywać ją co roku. Była to dla nich pamiątka, ale i urzeczywistnienie wydarzenia wyjścia z Egiptu i odzyskania wolności. Z czasem poszczególne elementy tej uczty nabrały znaczenia proroczych znaków zapowiadających nową wieczerzę paschalną – Mszę św., nowe wyjście – z niewoli grzechów, nowego Baranka – Jezusa Chrystusa i nowy ratunek dokonujący się dzięki Jego krwi.
Czytanie z Księgi Wyjścia
Bóg powiedział do Mojżesza i Aarona w ziemi egipskiej: «Miesiąc ten będzie dla was początkiem miesięcy, będzie pierwszym miesiącem roku. Powiedzcie całemu zgromadzeniu Izraela tak:
„Dziesiątego dnia tego miesiąca niech się każdy postara o baranka dla rodziny, o baranka dla domu. Jeśliby zaś rodzina była za mała do spożycia baranka, to niech się postara o niego razem ze swym sąsiadem, który mieszka najbliżej jego domu, aby była odpowiednia liczba osób. Liczyć je zaś będziecie dla spożycia baranka według tego, co każdy może spożyć. Baranek będzie bez skazy, samiec jednoroczny; wziąć możecie jagnię albo koźlę. Będziecie go strzec aż do czternastego dnia tego miesiąca, a wtedy zabije go całe zgromadzenie Izraela o zmierzchu. I wezmą krew baranka, i pokropią nią odrzwia i progi domu, w którym będą go spożywać. I tej samej nocy spożyją mięso pieczone w ogniu, spożyją je z chlebem niekwaszonym i gorzkimi ziołami.
Tak zaś spożywać go będziecie: Biodra wasze będą przepasane, sandały na waszych nogach i laska w waszym ręku. Spożywać będziecie pospiesznie, gdyż jest to Pascha na cześć Pana.
Tej nocy Ja przejdę przez Egipt, zabiję wszystko pierworodne w ziemi egipskiej od człowieka aż do bydła i odbędę sąd nad wszystkimi bogami Egiptu. Ja, Pan. Krew będzie wam służyła do oznaczenia domów, w których będziecie przebywać. Gdy ujrzę krew, przejdę obok i nie będzie pośród was plagi niszczycielskiej, gdy będę karał ziemię egipską.
Dzień ten będzie dla was dniem pamiętnym i obchodzić go będziecie jako święto dla uczczenia Pana. Po wszystkie pokolenia w tym dniu świętować będziecie na zawsze”».
PSALM (Ps 116B,12-13.15-16bc.17-18)
Autor psalmu dziękuje Bogu za ocalenie życia. Swoją wdzięczność składa wobec ludu zebranego w świątyni. Podniesienie kielicha zbawienia oznacza przyjęcie nowego losu ofiarowanego przez Boga. Kiedy modlimy się tym psalmem podczas Mszy św. Wieczerzy Pańskiej, przyjmujemy jako swoje słowa wdzięczności psalmisty, bo w eucharystycznej ofierze Jezusa Chrystusa ciągle otrzymujemy ratunek i nowe życie.
Refren: Kielich Przymierza to Krew Zbawiciela.
Czym się Panu odpłacę *
za wszystko, co mi wyświadczył?
Podniosę kielich zbawienia *
i wezwę imienia Pana. Ref.
Cenna jest w oczach Pana *
śmierć Jego świętych.
Jam sługa Twój, syn Twej służebnicy, *
Ty rozerwałeś moje kajdany. Ref.
Tobie złożę ofiarę pochwalną *
i wezwę imienia Pana.
Wypełnię me śluby dla Pana *
przed całym Jego ludem. Ref.
DRUGIE CZYTANIE (1Kor 11,23-26)
W Pierwszym Liście do Koryntian znajduje się najstarszy znany nam opis ustanowienia Eucharystii. Święty Paweł przekazuje chrześcijanom tę relację nie tylko po to, by pamiętali o Ostatniej Wieczerzy Pana, ale by wypełniali polecenie Jezusa: „Czyńcie to na moją pamiątkę”. Pamiątka ta nie jest zwykłym wspominaniem, ale sprawowaniem sakramentu Eucharystii, w której w sposób bezkrwawy uobecnia się tajemnica śmierci i zmartwychwstania Zbawiciela.
Czytanie z Pierwszego Listu świętego Pawła Apostoła do Koryntian
Bracia:
Ja otrzymałem od Pana to, co wam przekazuję, że Pan Jezus tej nocy, kiedy został wydany, wziął chleb i dzięki uczyniwszy połamał i rzekł: «To jest Ciało moje za was wydane. Czyńcie to na moją pamiątkę». Podobnie, skończywszy wieczerzę, wziął kielich, mówiąc: «Kielich ten jest Nowym Przymierzem we Krwi mojej. Czyńcie to, ile razy pić będziecie, na moją pamiątkę».
Ilekroć bowiem spożywacie ten chleb albo pijecie kielich, śmierć Pańską głosicie, aż przyjdzie.
ŚPIEW PRZED EWANGELIĄ (J 13,34)
Aklamacja: Chwała Tobie, Królu wieków.
Daję wam przykazanie nowe,
abyście się wzajemnie miłowali,
jak Ja was umiłowałem.
Aklamacja: Chwała Tobie, Królu wieków.
EWANGELIA (J 13,1-15)
Ewangeliczny opis umycia nóg apostołom przez Jezusa zajmuje w Ewangelii wg św. Jana to miejsce, które w innych Ewangeliach przeznaczone jest na relację o ustanowieniu Eucharystii. Pozwala więc nam lepiej zrozumieć znaczenie Mszy świętej. Jezus stał się sługą człowieka z miłości do niego i tej miłości uczy wszystkich. W każdej Mszy św. przyjmujemy od Niego posługę miłości jak apostołowie przyjęli umycie nóg. I z każdej Mszy św. jesteśmy posłani, by kochać innych jak apostołowie, którzy usłyszeli od Jezusa: „Dałem wam przykład, abyście i wy tak czynili”.
Słowa Ewangelii według świętego Jana
Było to przed Świętem Paschy. Jezus wiedząc, że nadeszła Jego godzina przejścia z tego świata do Ojca, umiłowawszy swoich na świecie, do końca ich umiłował.
W czasie wieczerzy, gdy diabeł już nakłonił serce Judasza Iskarioty, syna Szymona, aby Go wydać, wiedząc, że Ojciec dał Mu wszystko w ręce oraz że od Boga wyszedł i do Boga idzie, wstał od wieczerzy i złożył szaty. A wziąwszy prześcieradło, nim się przepasał. Potem nalał wody do miednicy. I zaczął umywać uczniom nogi i ocierać prześcieradłem, którym był przepasany.
Podszedł więc do Szymona Piotra, a on rzekł do Niego: «Panie, Ty chcesz mi umyć nogi?». Jezus mu odpowiedział: «Tego, co Ja czynię, ty teraz nie rozumiesz, ale później to będziesz wiedział». Rzekł do Niego Piotr: «Nie, nigdy mi nie będziesz nóg umywał».
Odpowiedział mu Jezus: «Jeśli cię nie umyję, nie będziesz miał udziału ze Mną». Rzekł do Niego Szymon Piotr: «Panie, nie tylko nogi moje, ale i ręce, i głowę».
Powiedział do niego Jezus: «Wykąpany potrzebuje tylko nogi sobie umyć, bo cały jest czysty. I wy jesteście czyści, ale nie wszyscy». Wiedział bowiem, kto Go wyda, dlatego powiedział: «Nie wszyscy jesteście czyści».
A kiedy im umył nogi, przywdział szaty, i gdy znów zajął miejsce przy stole, rzekł do nich: «Czy rozumiecie, co wam uczyniłem? Wy Mnie nazywacie „Nauczycielem” i „Panem” i dobrze mówicie, bo nim jestem. Jeżeli więc Ja, Pan i Nauczyciel, umyłem wam nogi, to i wyście powinni sobie nawzajem umywać nogi. Dałem wam bowiem przykład, abyście i wy tak czynili, jak Ja wam uczyniłem».
KLIKNIJ TUTAJ I PRZECZYTAJ PROFESJONALNIE PRZYGOTOWANE DLA CIEBIE KOMENTARZE DO CODZIENNEJ LITURGII SŁOWA NA EDYCJA.PL
KATECHEZA
LITURGIA SŁOWA
WPROWADZENIE
Trzy części Mszy Świętej
Założyciel Rodziny Świętego Pawła bł. Jakub Alberione (1884-1971) wyróżniał we Mszy św. trzy części: Naukę, Ofiarę i Komunię św., które odpowiadają triadzie prawda-droga-życie (por. J 14,6).
Pierwsza część Mszy św. obejmuje obrzędy wstępne i liturgię słowa do wyznania wiary włącznie. Oddaje się w niej cześć Jezusowi jako Prawdzie, karmiącemu słowem naszą wiarę.
Drugą część Mszy św. rozpoczyna modlitwa powszechna, a kończy doksologia modlitwy eucharystycznej «Przez Chrystusa, z Chrystusem i w Chrystusie…». Czci się w niej Jezusa Drogę, przykład Jego życia aż do śmierci na krzyżu, a wraz z Jego Ofiarą składa się na ołtarzu ofiarę swojego życia, swoją wolę złączoną z wolą Bożą, by naśladować Jezusa aż do śmierci i wraz z Nim cieszyć się chwałą wieczną. Jezus Mistrz jest bowiem „jedyną i pewną drogą, którą dojdziemy do Ojca i przez którą dochodzi do Stwórcy nasza «eucharystia»” (J. Alberione, Le preghiere della Familia Paolina).
Trzecia część Mszy św. rozpoczyna się modlitwą «Ojcze nasz» i obejmuje obrzęd Komunii św. aż do błogosławieństwa końcowego i rozesłania. Czci się w niej Jezusa Życie, „który w swoim Ciele i swojej Krwi dał nam pokarm niebieski podtrzymujący, wzmacniający i udoskonalający życie naszej duszy”. Gdy dusza pokrzepiona tym pokarmem na Uczcie eucharystycznej „wyraża wdzięczność Bogu za Jego wielkie dzieło zbawcze, a przede wszystkim za Jego Syna, Jezusa Chrystusa, wtedy sam Chrystus jako gospodarz uczty przychodzi do niej, przyjmuje dziękczynienie i zanosi je przed Ojca”. W ten sposób dokonuje się przez Chrystusa przedziwne zjednoczenie duszy z Bogiem: Bóg w swoim Synu zstępuje do duszy i staje się z nią jedno, a zarazem dusza przez Chrystusa otrzymuje przystęp do Boga i włącza się w życie Boże.
Ofiara Mszy św. jest źródłem nowego życia w Bogu. Wymaga to jednak od nas ofiary i gotowości, by poświęcić swoją wolę dla pełnienia woli Bożej. „Jeśli nie zjednoczymy się z Ofiarą, jeśli nie współofiarujemy siebie (…), uniżając wolę, rezygnując ze swoich upodobań i skłonności, by złożyć z nich hołd Ojcu Niebieskiemu, Msza św. nie jest współcelebrowana” (J. Alberione, Spiritualità paolina). Współcelebrujemy Mszę św. wówczas, gdy na ołtarzu wraz z Ofiarą Jezusa składamy nas samych, nasze pragnienie życia w Chrystusie, nasze codzienne sprawy i nasze cierpienia, które mogą być wynagrodzeniem za grzechy. W ten sposób współuczestniczymy w Najświętszej Ofierze i stajemy się „małymi hostiami z Jezusem, który jest wielką hostią”.
ks. Ryszard Maria Tomaszewski – paulista
