WPROWADZENIE
KATECHEZA
LITURGIA SŁOWA
NAUCZ NAS PEŁNIĆ TWOJĄ WOLĘ!
Dzisiejsza Liturgia Słowa przypomina nam, że Bóg oczekuje od ludzi należnej Mu czci i posłuszeństwa zbudowanych na miłości. Zawarta w pierwszym czytaniu myśl, że Bóg okazuje łaskę aż do tysięcznego pokolenia tym, którzy Go miłują i strzegą Jego przykazań (por. Wj 20,1-17), odnosi się nie tylko do postawy człowieka wobec Prawa Bożego, ale także wobec Jezusa Chrystusa. O tym, jaką była i bywa ta postawa, mówią nam drugie czytanie (por. 1Kor 1,22-25) oraz Ewangelia (J 2,13-25).
Jezus Chrystus, Wcielony Syn Boży, to ucieleśniona Mądrość Przedwieczna. Jest On normą nadrzędną. Swoim stylem życia i treścią nauki objawił nam Boga, który jest miłością. Wiara w Jezusa Chrystusa, wypełnianie tego, czego nauczał, naśladowanie Go, to także przejaw miłości do Ojca Niebieskiego, który Go posłał na świat.
Św. Jan ukazuje nam dziś Chrystusa, który uczy ludzi: szacunku dla tego, co Boskie, troski o to, by Bóg był obdarzany przez nich najwyższą czcią i aby należycie wypełniali wolę Bożą. Św. Paweł poucza nas (por. 1Kor 1,22-25), że Jezus Chrystus tym, którzy są Jego prawdziwymi uczniami, objawia się jako Zbawiciel, Boża moc i Boża mądrość, zaś w oczach innych jawi się jako zgorszenie bądź głupstwo.
Prośmy Boga, by przymnażał nam wiary, abyśmy ufali Jezusowi Chrystusowi, aby dla każdego z nas Prawo Boże, tak jak dla Psalmisty, było pokrzepieniem duszy, żebyśmy posiedli prawdziwą mądrość. Amen.
ks. Waldemar Seremak – pallotyn
„Nie róbcie z domu Ojca mego targowiska”.
(J 2,16)
LITURGIA SŁOWA
KATECHEZA
WPROWADZENIE
Można należeć do wspólnoty, która celebruje kult Boga i wiąże się z Nim przymierzem, ale nie wierzyć Bogu. Można znać historię i teologię Jezusa z Nazaretu, ale nie zaangażować się w osobową relację z Nim. Można oglądać znaki dokonywane przez Syna Bożego i odrzucić prawdę w nich ukrytą. Tę refleksję warto odnieść do osobistej sytuacji – nie dla pogrążania się w żalu z powodu małej wiary, ale dla podjęcia decyzji, która tę wiarę ożywi i podda mocy Ducha Świętego.
PIERWSZE CZYTANIE(dłuższe, Wj 20,1-17)
Słowo hebrajskie „tora” znaczy „wskazówka, pouczenie”. Zazwyczaj tłumaczy się je jako „prawo”. Sercem Prawa, jakie Izraelici otrzymali od Boga, jest 10 Przykazań.
Przystępując do odkrywania Dekalogu, należy jasno uświadomić sobie kontekst, w jakim został on objawiony. Otóż dokonało się to w ramach przymierza zawieranego między Jahwe a Izraelem, a więc w przestrzeni miłości, pełnego zaufania, wzajemnej więzi. Zatem Dekalog – Prawo Przymierza Synajskiego nie jest narzuconym twardym jarzmem, biczem jakiegoś strasznego Boga, ale ojcowskim pouczeniem, wyrazem wielkiej dobroci Boga, który swoim sprzymierzeńcom daje wskazówki, jak chronić zawarte Przymierze. Przykazania układają się w dyptyk, którego część pierwsza uczy miłości Boga, natomiast część druga uczy miłości bliźniego.
Czytanie z Księgi Wyjścia
W owych dniach mówił Bóg wszystkie te słowa:
«Ja jestem Pan, twój Bóg, który cię wywiódł z ziemi egipskiej, z domu niewoli.
Nie będziesz miał cudzych bogów obok Mnie.
Nie będziesz czynił żadnej rzeźby ani żadnego obrazu tego, co jest na niebie wysoko, ani tego, co jest na ziemi nisko, ani tego, co jest w wodach pod ziemią.
Nie będziesz oddawał im pokłonu i nie będziesz im służył, ponieważ Ja, Pan, twój Bóg, jestem Bogiem zazdrosnym, który karze występek ojców na synach do trzeciego i czwartego pokolenia względem tych, którzy Mnie nienawidzą. Okazuję zaś łaskę aż do tysiącznego pokolenia tym, którzy Mnie miłują i strzegą moich przykazań.
Nie będziesz wzywał imienia Boga twego, Pana, do czczych rzeczy, gdyż Pan nie pozostawi bezkarnie tego, który wzywa Jego imienia do czczych rzeczy.
Pamiętaj o dniu szabatu, aby go uświęcić. Sześć dni będziesz pracować i wykonywać wszystkie twe zajęcia. Dzień zaś siódmy jest szabatem ku czci twego Boga, Pana. Nie możesz przeto w dniu tym wykonywać żadnej pracy ani ty sam, ani syn twój, ani twoja córka, ani twój niewolnik, ani twoja niewolnica, ani twoje bydło, ani cudzoziemiec, który mieszka pośród twych bram. Bo w sześciu dniach uczynił Pan niebo, ziemię, morze oraz wszystko, co jest na nich, w siódmym zaś dniu odpoczął. Dlatego pobłogosławił Pan dzień szabatu i uznał go za święty.
Czcij ojca twego i matkę twoją, abyś długo żył na ziemi, którą twój Bóg, Pan, da tobie.
Nie będziesz zabijał.
Nie będziesz cudzołożył.
Nie będziesz kradł.
Nie będziesz mówił przeciw bliźniemu twemu kłamstwa jako świadek.
Nie będziesz pożądał domu bliźniego twego. Nie będziesz pożądał żony bliźniego twego, ani jego niewolnika, ani jego niewolnicy, ani jego wołu, ani jego osła, ani żadnej rzeczy, która należy do bliźniego twego».
PSALM(Ps 19,8.9.10.11)
Naród Izraelski chlubił się otrzymanymi prawami, uważał je za niezasłużone wyróżnienie, o czym zaświadcza Mojżesz w słowach: „Któryż naród wielki ma prawa i nakazy tak sprawiedliwe, jak całe to Prawo, które Ja wam dziś daję?” (Pwt 4,8). Słowa Psalmisty są doskonałą kontynuacją tej mowy Mojżesza.
Refren: Słowa Twe, Panie, dają życie wieczne.
Prawo Pańskie jest doskonałe i pokrzepia duszę, *
świadectwo Pana niezawodne, uczy prostaczka mądrości.
Jego słuszne nakazy radują serce, *
jaśnieje przykazanie Pana i olśniewa oczy.Ref.
Bojaźń Pana jest szczera i trwa na wieki, *
sądy Pana prawdziwe, a wszystkie razem słuszne.
Cenniejsze nad złoto, nad złoto najczystsze, *
słodsze od miodu płynącego z plastra.Ref.
DRUGIE CZYTANIE(1Kor 1,22-25)
Żydzi poszukują „znaków”, gdyż mają łatwy dostęp do objawionej przez Boga oraz zapisanej w Prawie i u Proroków mądrości. Chociaż jednak mają dostęp do tej mądrości, to nie potrafili dostrzec, że mówi ona o Jezusie Chrystusie. W swoim poznawaniu Boga Żydzi są o krok dalej niż Grecy, którzy poszukują „mądrości” (i być może Paweł odnosi się tu do mądrości filozoficznej, a nie objawionej), jednak jeszcze nie doszli do odkrycia zbawczej prawdy o Chrystusie ukrzyżowanym. Można wiedzieć o Bogu wiele i nie wierzyć. Mądrością Bożą napełniamy się przez wiarę.
Czytanie z Pierwszego Listu świętego Pawła Apostoła do Koryntian
Bracia:
Gdy Żydzi żądają znaków, a Grecy szukają mądrości, my głosimy Chrystusa ukrzyżowanego, który jest zgorszeniem dla Żydów, a głupstwem dla pogan, dla tych zaś, którzy są powołani, tak spośród Żydów, jak i spośród Greków, Chrystusem, mocą i mądrością Bożą. To bowiem, co jest głupstwem u Boga, przewyższa mądrością ludzi, a co jest słabe u Boga, przewyższa mocą ludzi.
ŚPIEW PRZED EWANGELIĄ(J 3,16)
Aklamacja: Chwała Tobie, Słowo Boże.
Tak Bóg umiłował świat,
że dał swojego Syna Jednorodzonego;
każdy, kto w Niego wierzy, ma życie wieczne.
Aklamacja: Chwała Tobie, Słowo Boże.
EWANGELIA(J 2,13-25)
Handel na dziedzińcu świątyni nikogo nie dziwił, ponieważ Prawo Starego Testamentu wymagało składania codziennych ofiar. Przybywający do świątyni mogli zaopatrywać się w zwierzę ofiarne, by oddać cześć Bogu. Wywracanie stołów bankierów i wyrzucanie handlarzy było profetycznym gestem Jezusa zapowiadającym zburzenie świątyni. Jezus miał świadomość, że z chwilą Jego śmierci świątynia jerozolimska straci już rację bytu. Od tego momentu dostęp do Boga będzie dokonywał się w Duchu Świętym, a czas Starego Prawa zakończy się. To proroctwo, wyrażone w symbolicznym geście Jezusa, spełniło się przez Jego śmierć i zmartwychwstanie oraz doszczętne zniszczenie świątyni w roku 70 przez wojska rzymskie pod wodzą Tytusa.
Słowa Ewangelii według świętego Jana
Zbliżała się pora Paschy żydowskiej i Jezus udał się do Jerozolimy. W świątyni napotkał tych, którzy sprzedawali woły, baranki i gołębie oraz siedzących za stołami bankierów. Wówczas sporządziwszy sobie bicz ze sznurków, powyrzucał wszystkich ze świątyni, także baranki i woły, porozrzucał monety bankierów, a stoły powywracał. Do tych zaś, którzy sprzedawali gołębie, rzekł: «Weźcie to stąd, a nie róbcie z domu Ojca mego targowiska». Uczniowie Jego przypomnieli sobie, że napisano: «Gorliwość o dom Twój pożera Mnie».
W odpowiedzi zaś na to Żydzi rzekli do Niego: «Jakim znakiem wykażesz się wobec nas, skoro takie rzeczy czynisz?». Jezus dał im taką odpowiedź: «Zburzcie tę świątynię, a Ja w trzech dniach wzniosę ją na nowo».
Powiedzieli do Niego Żydzi: «Czterdzieści sześć lat budowano tę świątynię, a Ty ją wzniesiesz w przeciągu trzech dni?».
On zaś mówił o świątyni swego ciała. Gdy więc zmartwychwstał, przypomnieli sobie uczniowie Jego, że to powiedział, i uwierzyli Pismu i słowu, które wyrzekł Jezus.
Kiedy zaś przebywał w Jerozolimie w czasie Paschy, w dniu świątecznym, wielu uwierzyło w imię Jego, widząc znaki, które czynił. Jezus natomiast nie zwierzał się im, bo dobrze wszystkich znał i nie potrzebował niczyjego świadectwa o człowieku. Sam bowiem wiedział, co się kryje w człowieku.
KATECHEZA
LITURGIA SŁOWA
WPROWADZENIE
Całun Turyński a numizmatyka(5)
W czasie badań trójwymiarowego obrazu twarzy człowieka z Całunu Turyńskiego na jego powiekach zauważono okrągłe zgrubienia. Wysunięto wówczas hipotezę, że są to ślady po monetach, które były położone na oczach zmarłego. Przypuszczenie to jest zgodne z jednym z żydowskich zwyczajów pogrzebowych – przedmiot kładziony był na powiekach w celach praktycznych (żeby oczy zmarłego się nie otwierały) oraz rytualnych (żeby nieboszczyk nie widział drogi do grobu). Żydzi często używali do tego monet, na których nie było wizerunku cesarza.
Na płótnie w okolicach prawego oka zidentyfikowano znak przypominający kształtem laskę pasterską i cztery litery Y, C, A, I. Według numizmatyków odczytane dane – rozmiar, kształt, znaki – odpowiadają starożytnej monecie lepton lituus. Wspomniana laska (lituus) była symbolem Poncjusza Piłata i umieszczano ją na leptonach bitych za jego rządów. Litery są fragmentem greckiego napisu TIBERIOY CAIKAPOC (Cezara Tyberiusza). Grecką literę K niepoprawnie zastąpiono tak samo wymawianą, łacińską C. Tego typu błędy ortograficzne potwierdzają zachowane monety z czasów cesarza Tyberiusza. Ten konkretny pieniążek był bity w latach 30-32.
Ślady w pobliżu lewego oka są mniej wyraźne. Podczas analizy dwu- i trzywymiarowego obrazu udało się zidentyfikować napis „LIS”. Numizmatycy odczytują to jako „16 rok rządów Tyberiusza” (L – oznacza rok, I – liczbę 10, S – cyfrę 6), czyli 29 rok ery chrześcijańskiej. Dane te pasują do innej monety z czasów Jezusa – leptona bitego przez Piłata na cześć Julii, matki Tyberiusza.
Odbicia po monetach nie są zwyczajnymi odciskami. Mają one ten sam charakter, co ślady po postaci owiniętej w płótno. Zatem musiały powstać za sprawą identycznego zjawiska fizycznego.
Odkrycie śladów, które znajdują się w okolicach oczu postaci z Całunu Turyńskiego i przypominają kształtem brzegi rzymskich monet, może być kolejnym dowodem autentyczności płótna. Przemawiają za tym dwa powody. Po pierwsze, w średniowieczu (a tę epokę wskazują przeciwnicy wiarygodności Całunu jako czas jego powstania) wiedza historyczna była na bardzo niskim poziomie. Po drugie, mało prawdopodobnym wydaje się fakt, żeby ewentualny fałszerz umieścił na tkaninie informacje, które są czytelne wyłącznie przy użyciu nowoczesnych, specjalistycznych narzędzi. Zatem obserwatorowi płótna przychodzi po raz kolejny powtórzyć słowa św. Augustyna: „rozumiej, abyś mógł wierzyć, wierz, abyś mógł rozumieć”. Tym razem z pomocą przychodzi numizmatyka.
Przemysław Radzyński