WIGILIA PASCHALNA W WIELKĄ NOC – (nr 18/2023)

LITURGIA SŁOWA

KATECHEZA

WPROWADZENIE

PIERWSZE CZYTANIE (krótsze, Rdz 1, 1. 26-31a)
Stworzenie świata

Bóg nas stworzył i nam błogosławi. To nie tylko pierwsza prawda, jaką przekazuje nam Biblia, ale to także prawda fundamentalna dla naszego człowieczeństwa. Zostaliśmy odkupieni. Bóg dokonał tego przez ofiarę ze swojego Syna dlatego, że jesteśmy Jego stworzeniem, że jest w nas „Jego obraz i podobieństwo”. To jest nasza godność, której nikt i nic, nawet grzech, nie jest w stanie nas pozbawić.

Czytanie z Księgi Rodzaju

Na początku Bóg stworzył niebo i ziemię. Potem rzekł Bóg: «Uczyńmy człowieka na Nasz obraz, podobnego Nam. Niech panuje nad rybami morskimi, nad ptactwem podniebnym, nad bydłem, nad ziemią i nad wszystkimi zwierzętami pełzającymi po ziemi!». Stworzył więc Bóg człowieka na swój obraz, na obraz Boży go stworzył: stworzył mężczyznę i niewiastę.
Po czym Bóg im błogosławił, mówiąc do nich: «Bądźcie płodni i rozmnażajcie się, abyście zaludnili ziemię i uczynili ją sobie poddaną; abyście panowali nad ptactwem podniebnym, nad rybami morskimi i nad wszystkimi zwierzętami pełzającymi po ziemi». I rzekł Bóg: «Oto wam daję wszelką roślinę przynoszącą ziarno po całej ziemi i wszelkie drzewo, którego owoc ma w sobie nasienie: dla was będą one pokarmem. A dla wszelkiego zwierzęcia polnego i dla wszelkiego ptactwa podniebnego, i dla wszystkiego, co się porusza po ziemi i ma w sobie pierwiastek życia, będzie pokarmem wszelka trawa zielona». I tak się stało. A Bóg widział, że wszystko co uczynił, było bardzo dobre.

Oto słowo Boże.

PSALM (Ps 104)

Naszą ludzką odpowiedzią na Boże błogosławieństwo, którego doświadczamy od momentu stworzenia, jest błogosławienie Stwórcy, czyli oddawanie Mu należnej czci i uwielbienia. Pomaga nam w tym i niejako jednoczy się z nami w tym hołdzie całe stworzenie. To ono razem z naszą duszą wyśpiewuje Panu Jego chwałę, wszak wszystko, co nas otacza, wyszło z rąk miłującego nas Stwórcy i Pana. Dziękujmy Mu za dzieło stworzenia.

Refren: Niech zstąpi Duch Twój i odnowi ziemię.

Błogosław, duszo moja, Pana, *
Boże mój, Panie, Ty jesteś bardzo wielki!
Odziany w majestat i piękno, *
światłem okryty jak płaszczem.

Refren: Niech zstąpi Duch Twój i odnowi ziemię.

Umocniłeś fundamenty ziemi, *
nie zachwieje się na wieki wieków.
Jak szatą okryłeś ją Wielką Głębią, *
ponad górami stanęły wody.

Refren: Niech zstąpi Duch Twój i odnowi ziemię.

Ty zdroje kierujesz do strumieni, *
które pośród gór się sączą.
Nad nimi mieszka ptactwo niebieskie *
i śpiewa pośród gałęzi.

Refren: Niech zstąpi Duch Twój i odnowi ziemię.

Z Twoich komnat nawadniasz góry, *
owocem dzieł Twoich syci się ziemia.
Każesz rosnąć trawie dla bydła *
i roślinom, by człowiekowi służyły.

Refren: Niech zstąpi Duch Twój i odnowi ziemię.

Jak liczne są dzieła Twoje, Panie! *
Ty wszystko mądrze uczyniłeś,
ziemia jest pełna Twoich stworzeń. *
Błogosław, duszo moja, Pana.

Refren: Niech zstąpi Duch Twój i odnowi ziemię.

DRUGIE CZYTANIE (Wj 14, 15 – 15, 1a)
Przejście Izraela przez Morze Czerwone

„Czemu głośno wołasz do mnie?” – tak pyta Bóg nie tylko Mojżesza i Izraelitów stojących na brzegu Morza Czerwonego, ale także każdego z nas, gdy znajdujemy się w niebezpieczeństwie i szukamy Jego pomocy. Nie ma takiego zagrożenia, z którego by nas nie mógł wyprowadzić, nie ma takiego morza, którego nie moglibyśmy przejść prowadzeni mocą Jego Prawicy. Zaufajmy i pozwólmy się prowadzić.

Czytanie z Księgi Wyjścia

Pan rzekł do Mojżesza: «Czemu głośno wołasz do Mnie? Powiedz Izraelitom, niech ruszają w drogę. Ty zaś podnieś swą laskę i wyciągnij rękę nad morze, i rozdziel je na dwoje, a wejdą Izraelici w środek morza na suchą ziemię. Ja natomiast uczynię upartymi serca Egipcjan tak, że pójdą za nimi. Wtedy okażę moją potęgę wobec faraona, całego wojska jego, rydwanów i wszystkich jego jeźdźców. A gdy okażę moją potęgę wobec faraona, jego rydwanów i jeźdźców, wtedy poznają Egipcjanie, że Ja jestem Pan».
Anioł Boży, który szedł na przedzie wojsk izraelskich, zmienił miejsce i szedł na ich tyłach. Słup obłoku również przeszedł z przodu i zajął ich tyły, stając między wojskiem egipskim a wojskiem izraelskim. I tam był obłok ciemnością, tu zaś oświecał noc. I nie zbliżyli się jedni do drugich przez całą noc.
Mojżesz wyciągnął rękę nad morze, a Pan cofnął wody gwałtownym wiatrem wschodnim, który wiał przez całą noc, i uczynił morze suchą ziemią. Wody się rozstąpiły, a Izraelici szli przez środek morza po suchej ziemi, mając mur z wód po prawej i po lewej stronie. Egipcjanie ścigali ich. Wszystkie konie faraona, jego rydwany i jeźdźcy weszli za nimi w środek morza.
O świcie spojrzał Pan ze słupa ognia i ze słupa obłoku na wojsko egipskie i zmusił je do ucieczki. I zatrzymał koła ich rydwanów, tak że z wielką trudnością mogli się naprzód posuwać. Egipcjanie krzyknęli: «Uciekajmy przed Izraelem, bo w jego obronie Pan walczy z Egipcjanami».
A Pan rzekł do Mojżesza: «Wyciągnij rękę nad morze, aby wody zalały Egipcjan, ich rydwany i jeźdźców». Wyciągnął Mojżesz rękę nad morze, które o brzasku dnia wróciło na swoje miejsce. Egipcjanie, uciekając, biegli naprzeciw falom, i pogrążył ich Pan w środku morza. Powracające fale zatopiły rydwany i jeźdźców całego wojska faraona, którzy weszli w morze, ścigając tamtych; nie ocalał z nich ani jeden. Izraelici zaś szli po suchym dnie morskim, mając mur wodny po prawej i po lewej stronie.
W tym to dniu wybawił Pan Izraela z rąk Egipcjan. I widzieli Izraelici martwych Egipcjan na brzegu morza. Gdy Izraelici zobaczyli wielkie dzieło, którego dokonał Pan wobec Egipcjan, ulękli się Pana i uwierzyli Jemu oraz Jego słudze Mojżeszowi. Wtedy Mojżesz i Izraelici razem z nim zaśpiewali taką oto pieśń ku czci Pana:

Nie mówi się: Oto słowo Boże.

PSALM (Wj 15, 1b-18)

Pan, wojownik potężny – to jedno z imion naszego Boga, o którym nam mówi Biblia. Rzeczywiście jest Panem wszystkiego: nieba i ziemi, całego wszechświata. A jako potężny mocarz staje w naszej obronie i oswobadza nas swoją łaską od niewoli grzechu i wszelkich niebezpieczeństw. Jakże niesamowitego mamy Boga, który ujmuje się za swoim stworzeniem i staje w jego obronie!

Refren: Śpiewajmy Panu, który moc okazał.

Zaśpiewam na cześć Pana, który okrył się sławą,*
gdy konia i jeźdźca pogrążył w morskiej toni.
Pan jest moją mocą i źródłem męstwa, †
Jemu zawdzięczam moje ocalenie. *
On Bogiem moim, uwielbiać Go będę.

Refren: Śpiewajmy Panu, który moc okazał.

Pan wojownik potężny, *
«Ten, który jest», brzmi Jego imię.
Rzucił w morze rydwany faraona i wojsko jego, *
wybrani wodzowie legli w Morzu Czerwonym.

Refren: Śpiewajmy Panu, który moc okazał.

Przepaści ich ogarnęły, *
jak głaz runęli w głębinę.
Uwielbiona jest potęga prawicy Twej, Panie, *
prawica Twa, o Panie, starła nieprzyjaciół.

Refren: Śpiewajmy Panu, który moc okazał.

Wprowadziłeś ich i osadziłeś *
na górze Twojego dziedzictwa.
W miejscu, które uczyniłeś swym mieszkaniem, †
w świątyni zbudowanej Twoimi rękami, *
Pan jest Królem na zawsze i na wieki.

Refren: Śpiewajmy Panu, który moc okazał.

TRZECIE CZYTANIE (Ez 36, 16-17a. 18-28)
Nowe serce i nowy duch

„Święć się Imię Twoje” – prosimy Boga w codziennej modlitwie „Ojcze nasz”. Sam Bóg upomina się o świętość, a raczej o uświęcenie Jego Imienia. Bezczeszczone było Ono przez niewierności Izraelitów i ich grzech bałwochwalstwa. Także i my mamy niestety swój udział w tym grzechu, ilekroć odwracamy nasze serce od Pana. Bóg jednak nie pozostawia nas na pastwę naszych grzechów i niewierności. Obiecuje nam nowe serce i nowego ducha.

Czytanie z Księgi proroka Ezechiela

Pan skierował do mnie te słowa:
«Synu człowieczy, kiedy dom Izraela mieszkał na swojej ziemi, wówczas splugawili ją swym postępowaniem i swymi czynami. Wtedy wylałem na nich swe oburzenie z powodu krwi, którą w kraju przelali, i z powodu bożków, którymi go splugawili. I rozproszyłem ich pomiędzy pogańskie ludy, i rozpierzchli się po krajach, osądziłem ich według postępowania i czynów. W ten sposób przyszli do ludów pogańskich i tam, dokąd przybyli, bezcześcili święte imię moje, podczas gdy mówiono o nich: „To jest lud Pana, musieli się oni wyprowadzić ze swego kraju”. Wtedy zatroszczyłem się o święte me imię, które oni, Izraelici, zbezcześcili wśród ludów pogańskich, do których przybyli.
Dlatego mów do domu Izraela: Tak mówi Pan Bóg: Nie z waszego powodu to czynię, domu Izraela, ale dla świętego imienia mojego, które bezcześciliście wśród ludów pogańskich, do których przyszliście. Chcę uświęcić wielkie imię moje, które zbezczeszczone jest pośród ludów, zbezczeszczone przez was pośród nich, i poznają ludy, że Ja jestem Pan – mówi Pan Bóg – gdy okażę się Świętym względem was przed ich oczami.
Zabiorę was spośród ludów, zbiorę was ze wszystkich krajów i przyprowadzę was z powrotem do waszego kraju, pokropię was czystą wodą, abyście się stali czystymi, i oczyszczę was od wszelkiej zmazy i od wszystkich waszych bożków.
I dam wam serca nowe i ducha nowego tchnę do waszego wnętrza, zabiorę wam serca kamienne, a dam wam serca z ciała. Ducha mojego chcę tchnąć w was i sprawić, byście żyli według mych nakazów i przestrzegali przykazań, i według nich postępowali. Wtedy będziecie mieszkać w kraju, który dałem waszym przodkom, i będziecie moim ludem, a Ja będę waszym Bogiem».

Oto słowo Pańskie.

PSALM (Ps 42-43)

Jako modlitwa człowieka wierzącego, słowa Psalmu są wołaniem duszy. A najgłębszym pragnieniem naszego serca jest Bóg – Jego obecność w nas i nasza z Nim jedność. Dlatego można powiedzieć, że jest to najgłębsze i niewymazywalne pragnienie naszej duszy: jej wołanie ku swojemu Stwórcy. Nawet grzech, nawet ciemności nie są w stanie zniszczyć w nas całkowicie tego pragnienia. Jednak jego realizacja pozostaje po naszej stronie.

Refren: Boga żywego pragnie moja dusza.

Jak łania pragnie wody ze strumieni, *
tak dusza moja pragnie Ciebie, Boże.
Dusza moja Boga pragnie, Boga żywego, *
kiedyż więc przyjdę i ujrzę oblicze Boże?

Refren: Boga żywego pragnie moja dusza.

Rozpływa się we mnie moja dusza, *
gdy wspominam, jak z tłumem kroczyłem do Bożego domu,
w świątecznym orszaku, *
wśród głosów radości i chwały.

Refren: Boga żywego pragnie moja dusza.

Ześlij światłość i wierność swoją, *
niech one mnie wiodą,
niech mnie zaprowadzą na Twą górę świętą *
i do Twoich przybytków.

Refren: Boga żywego pragnie moja dusza.

I przystąpię do ołtarza Bożego, *
do Boga, który jest moim weselem i radością.
I będę Cię chwalił przy dźwiękach lutni, *
Boże, mój Boże!

Refren: Boga żywego pragnie moja dusza.

CZWARTE CZYTANIE (Ez 36, 16-17a. 18-28)
Nowe życie

Być jedno z Chrystusem  do końca, to być z Nim „współukrzyżowanym”. Dopiero z krzyża jest przejście ku zmartwychwstaniu. W tę najgłębszą tajemnicę naszej wiary jesteśmy wprowadzani przez sakrament chrztu świętego. To zanurzenie i wynurzenie, jakie dokonuje się w wodach sakramentu chrztu, czyni z nas prawdziwie „jedno” z Chrystusem. To jest właśnie tajemnica nowego życia w łasce uświęcającej.

Czytanie z Listu Świętego Pawła Apostoła do Rzymian

Bracia:
My wszyscy, którzy otrzymaliśmy chrzest zanurzający w Chrystusa Jezusa, zostaliśmy zanurzeni w Jego śmierć. Zatem przez chrzest zanurzający nas w śmierć zostaliśmy razem z Nim pogrzebani po to, abyśmy i my postępowali w nowym życiu – jak Chrystus powstał z martwych dzięki chwale Ojca.
Jeżeli bowiem przez śmierć, podobną do Jego śmierci, zostaliśmy z Nim złączeni w jedno, to tak samo będziemy z Nim złączeni w jedno przez podobne zmartwychwstanie.
To wiedzcie, że dla zniszczenia ciała grzesznego dawny nasz człowiek został z Nim współukrzyżowany po to, byśmy już dłużej nie byli w niewoli grzechu. Kto bowiem umarł, został wyzwolony od grzechu.
Otóż, jeżeli umarliśmy razem z Chrystusem, wierzymy, że z Nim również żyć będziemy, wiedząc, że Chrystus, powstawszy z martwych, już więcej nie umiera, śmierć nad Nim nie ma już władzy. Bo to, że umarł, umarł dla grzechu tylko raz, a że żyje, żyje dla Boga. Tak i wy rozumiejcie, że umarliście dla grzechu, żyjecie zaś dla Boga w Chrystusie Jezusie.

Oto słowo Pańskie.

PSALM (Ps 118)

„Nie umrę, ale żyć będę” – to najbardziej radosna nowina dla naszego życia. Dzięki Chrystusowi Zmartwychwstałemu mamy nie tylko nadzieję, ale pewność życia, które przekracza śmierć. Nawet wobec konieczności śmierci cielesnej i tego wszystkiego, co jest z nią związane, oraz drogi, jaką każdy ze śmiertelników musi przejść nieodwołalnie, każdy z nas może nieustannie powtarzać: „nie umrę, ale żyć będę”!

Refren: Alleluja, alleluja, alleluja.

Dziękujcie Panu, bo jest dobry, *
bo Jego łaska trwa na wieki.
Niech dom Izraela głosi: *
«Jego łaska na wieki».

Refren: Alleluja, alleluja, alleluja.

Prawica Pana wzniesiona wysoko, *
prawica Pańska moc okazała.
Nie umrę, ale żyć będę *
i głosić dzieła Pana.

Refren: Alleluja, alleluja, alleluja.

Kamień odrzucony przez budujących *
stał się kamieniem węgielnym.
Stało się to przez Pana *
i cudem jest w naszych oczach.

Refren: Alleluja, alleluja, alleluja.

EWANGELIA (Mt 28, 1-10)
Chrystus zmartwychwstał

Strach, radość i niedowierzanie towarzyszyły nie tylko Marii Magdalenie i uczniom Jezusa, ale towarzyszyć mogą każdemu z nas, jeśli pomyślimy o tym, że nie tylko grób Chrystusa pozostał już na wieki pusty, ale także nasze groby nie zatrzymają nas w sobie, gdyż jako wierzący w Chrystusa jesteśmy przeznaczeni do życia wiecznego. Trudno to zrozumieć, daremnie wyjaśniać, więc Pan i nam wciąż powtarza nieustannie: „Nie bójcie się!”.

+ Słowa Ewangelii według Świętego Mateusza

Po upływie szabatu, o świcie pierwszego dnia tygodnia przyszła Maria Magdalena i druga Maria obejrzeć grób. A oto nastąpiło wielkie trzęsienie ziemi. Albowiem anioł Pański zstąpił z nieba, podszedł, odsunął kamień i usiadł na nim. Postać jego jaśniała jak błyskawica, a szaty jego były białe jak śnieg. Ze strachu przed nim zadrżeli strażnicy i stali się jakby martwi.
Anioł zaś przemówił do niewiast: «Wy się nie bójcie! Gdyż wiem, że szukacie Jezusa Ukrzyżowanego. Nie ma Go tu, bo zmartwychwstał, jak zapowiedział. Przyjdźcie, zobaczcie miejsce, gdzie leżał. A idźcie szybko i powiedzcie Jego uczniom: „Powstał z martwych i oto udaje się przed wami do Galilei. Tam Go ujrzycie”. Oto, co wam powiedziałem».
Pośpiesznie więc oddaliły się od grobu, z bojaźnią i wielką radością, i pobiegły oznajmić to Jego uczniom.
A oto Jezus stanął przed nimi, mówiąc: «Witajcie!». One podeszły do Niego, objęły Go za nogi i oddały Mu pokłon. A Jezus rzekł do nich: «Nie bójcie się! Idźcie i oznajmijcie moim braciom: niech udadzą się do Galilei, tam Mnie zobaczą».

Oto słowo Pańskie.