Wigilia Paschalna w WIELKĄ NOC

LITURGIA SŁOWA

KATECHEZA

WPROWADZENIE

PIERWSZE CZYTANIE (krótsze, Rdz 22, 1-2. 9-13. 15-18)
Ofiara Abrahama

Ofiara Abrahama i próba, której został poddany, dowodzi jego wiary i ufności. Baranek, który został wówczas złożony w ofierze, zapowiada doskonałą ofiarę Chrystusa. Abraham nie musiał oddać swojego syna, wyraził tylko gotowość. Bóg Ojciec ofiarował swojego Syna. Abraham stał się ojcem wszystkich narodów przez wiarę. I my powinniśmy godnie odpowiadać na łaskę powołania.

Czytanie z Księgi Rodzaju

Bóg wystawił Abrahama na próbę i rzekł do niego: «Abrahamie!». A gdy on odpowiedział: «Oto jestem» – powiedział: «Weź twego syna jedynego, którego miłujesz, Izaaka, idź do kraju Moria i tam złóż go w ofierze na jednym z pagórków, jaki ci wskażę».
A gdy przyszli na to miejsce, które Bóg wskazał, Abraham zbudował tam ołtarz, ułożył na nim drwa i związawszy syna swego, Izaaka, położył go na tych drwach na ołtarzu. Potem Abraham sięgnął ręką po nóż, aby zabić syna swego.
Ale wtedy Anioł Pański zawołał na niego z nieba i rzekł: «Abrahamie, Abrahamie!». A on rzekł: «Oto jestem». Anioł powiedział mu: «Nie podnoś ręki na chłopca i nie czyń mu nic złego! Teraz poznałem, że boisz się Boga, bo nie odmówiłeś Mi nawet twego jedynego syna». Abraham, obejrzawszy się poza siebie, spostrzegł barana uwikłanego rogami w zaroślach. Poszedł więc, wziął barana i złożył w ofierze całopalnej zamiast swego syna.
Po czym Anioł Pański przemówił głośno z nieba do Abrahama po raz drugi: «Przysięgam na siebie, mówi Pan, że ponieważ uczyniłeś to, a nie odmówiłeś Mi syna twego jedynego, będę ci błogosławił i dam ci potomstwo tak liczne jak gwiazdy na niebie i jak ziarnka piasku na wybrzeżu morza; potomkowie twoi zdobędą warownie swych nieprzyjaciół. Wszystkie ludy ziemi będą sobie życzyć szczęścia takiego, jakie jest udziałem twego potomstwa, dlatego że usłuchałeś mego rozkazu».

Oto słowo Boże.

PSALM (Ps 16)

Refren: Strzeż mnie, o Boże, Tobie zaufałem.

Pan moim dziedzictwem i przeznaczeniem, *
to On mój los zabezpiecza.
Zawsze stawiam sobie Pana przed oczy, *
On jest po mojej prawicy, nic mną nie zachwieje.

Refren: Strzeż mnie, o Boże, Tobie zaufałem.

Dlatego cieszy się moje serce i dusza raduje, *
a ciało moje będzie spoczywać bezpiecznie,
bo w kraju zmarłych duszy mej nie zostawisz *
i nie dopuścisz, bym pozostał w grobie.

Refren: Strzeż mnie, o Boże, Tobie zaufałem.

Ty ścieżkę życia mi ukażesz, *
pełnię radości przy Tobie
i wieczne szczęście *
po Twojej prawicy.

Refren: Strzeż mnie, o Boże, Tobie zaufałem.

DRUGIE CZYTANIE (Wj 14,15 – 15,1a)

Przejście Izraela przez Morze Czerwone

Przejście Izraela przez Morze Czerwone stanowi jeden z piękniejszych i bardzo poruszających przykładów Bożej opieki oraz objawienia Jego mocy. Egipcjanie ścigali Izraelitów wychodzących z niewoli egipskiej. Wojska faraona miały znaczną przewagę. Jednak Bóg był z Izraelem, wysłał anioła, który objawiał się jako słup ognia w nocy i obłok w dzień. Rozdzielał Izraelitów i Egipcjan. Bóg otworzył Morze Czerwone dla Izraelitów, a zamknął dla Egipcjan. Każdy z nas w swoim życiu może znaleźć przykład Bożego prowadzenia i pomocy. Może nie tak widowiskowy, ale ważny dla naszej historii zbawienia. Warto takie sytuacje rozpamiętywać i nimi się budować. Bóg działał nie tylko w czasach patriarchów, ale wspiera nas i pomaga teraz, i zawsze będzie to robił. To szczególny powód do ufności i wdzięczności.

Czytanie z Księgi Wyjścia

Pan rzekł do Mojżesza: «Czemu głośno wołasz do Mnie? Powiedz Izraelitom, niech ruszają w drogę. Ty zaś podnieś swą laskę i wyciągnij rękę nad morze, i rozdziel je na dwoje, a wejdą Izraelici w środek morza na suchą ziemię. Ja natomiast uczynię upartymi serca Egipcjan tak, że pójdą za nimi. Wtedy okażę moją potęgę wobec faraona, całego wojska jego, rydwanów i wszystkich jego jeźdźców. A gdy okażę moją potęgę wobec faraona, jego rydwanów i jeźdźców, wtedy poznają Egipcjanie, że Ja jestem Pan».
Anioł Boży, który szedł na przedzie wojsk izraelskich, zmienił miejsce i szedł na ich tyłach. Słup obłoku również przeszedł z przodu i zajął ich tyły, stając między wojskiem egipskim a wojskiem izraelskim. I tam był obłok ciemnością, tu zaś oświecał noc. I nie zbliżyli się jedni do drugich przez całą noc. Mojżesz wyciągnął rękę nad morze, a Pan cofnął wody gwałtownym wiatrem wschodnim, który wiał przez całą noc, i uczynił morze suchą ziemią. Wody się rozstąpiły, a Izraelici szli przez środek morza po suchej ziemi, mając mur z wód po prawej i po lewej stronie. Egipcjanie ścigali ich. Wszystkie konie faraona, jego rydwany i jeźdźcy weszli za nimi w środek morza.
O świcie spojrzał Pan ze słupa ognia i ze słupa obłoku na wojsko egipskie i zmusił je do ucieczki. I zatrzymał koła ich rydwanów, tak że z wielką trudnością mogli się naprzód posuwać. Egipcjanie krzyknęli: «Uciekajmy przed Izraelem, bo w jego obronie Pan walczy z Egipcjanami».
A Pan rzekł do Mojżesza: «Wyciągnij rękę nad morze, aby wody zalały Egipcjan, ich rydwany i jeźdźców». Wyciągnął Mojżesz rękę nad morze, które o brzasku dnia wróciło na swoje miejsce. Egipcjanie, uciekając, biegli naprzeciw falom, i pogrążył ich Pan w środku morza. Powracające fale zatopiły rydwany i jeźdźców całego wojska faraona, którzy weszli w morze, ścigając tamtych; nie ocalał z nich ani jeden. Izraelici zaś szli po suchym dnie morskim, mając mur z wód po prawej i po lewej stronie.
W tym to dniu wybawił Pan Izraela z rąk Egipcjan. I widzieli Izraelici martwych Egipcjan na brzegu morza. Gdy Izraelici zobaczyli wielkie dzieło, którego dokonał Pan wobec Egipcjan, ulękli się Pana i uwierzyli Jemu oraz Jego słudze Mojżeszowi. Wtedy Mojżesz i Izraelici razem z nim zaśpiewali taką oto pieśń ku czci Pana:

PSALM (Wj 15, 1-6. 17-18)

Psalm ten jest kontynuacją drugiego czytania. Jest pieśnią radości wypływającą stąd, że Bóg okazał moc, ocalił Izraela od klęski, która wydawała się nieunikniona. Psalm podkreśla, że Pan jest mocą i źródłem męstwa. On sprawił, że wybrani wojownicy egipscy legli w Morzu Czerwonym. Izraelici trafili do ziemi, którą obiecał im Bóg. I my jesteśmy pod szczególną opieką Boga. On jest naszą obroną i zwycięża za nas – przez wody chrztu prowadzi do zbawienia wszystkich ludzi.

Refren: Śpiewajmy Panu, który moc okazał.

Zaśpiewam na cześć Pana, który okrył się sławą,*
gdy konia i jeźdźca pogrążył w morskiej toni.
Pan jest moją mocą i źródłem męstwa, †
Jemu zawdzięczam moje ocalenie. *
On Bogiem moim, uwielbiać Go będę.

Refren: Śpiewajmy Panu, który moc okazał.

Pan wojownik potężny, *
«Ten, który jest», brzmi Jego imię.
Rzucił w morze rydwany faraona i wojsko jego, *
wybrani wodzowie legli w Morzu Czerwonym.

Refren: Śpiewajmy Panu, który moc okazał.

Przepaści ich ogarnęły, *
jak głaz runęli w głębinę.
Uwielbiona jest potęga prawicy Twej, Panie, *
prawica Twa, o Panie,  starła nieprzyjaciół.

Refren: Śpiewajmy Panu, który moc okazał.

Wprowadziłeś ich i osadziłeś *
na górze Twojego dziedzictwa.
W miejscu, które uczyniłeś swym mieszkaniem, †
w świątyni zbudowanej Twoimi rękami, *
Pan jest Królem na zawsze i na wieki.

Refren: Śpiewajmy Panu, który moc okazał.

TRZECIE CZYTANIE (Ba 3, 9-15. 32 – 4, 4)

Źródło mądrości

Bóg daje nam życiodajne przykazania. Przekazał je Jakubowi i Izraelowi – swoim umiłowanym sługom. Przykazania są doskonałe jak gwiazdy na niebie. Należy okazać im posłuszeństwo, postępować drogą światła. Konsekwencją nieposłuszeństwa jest wygnanie, znalezienie się na obcej ziemi. Konsekwencją nawrócenia jest szczęście i pokój – na wieki. I my jesteśmy sługami nowego przymierza – powołani do czerpania z księgi Bożej mądrości.

Czytanie z Księgi proroka Barucha

Bądź posłuszny, Izraelu, przykazaniom życiodajnym, nakłoń ucha, by poznać mądrość. Cóż się to stało, Izraelu, że jesteś w kraju nieprzyjaciół, wynędzniały w ziemi obcej, uważany za nieczystego na równi z umarłymi, zaliczony do tych, co schodzą do Otchłani? Opuściłeś źródło mądrości. Gdybyś chodził po drodze Bożej, mieszkałbyś w pokoju na wieki. Naucz się, gdzie jest mądrość, gdzie jest siła i rozum, a poznasz równocześnie, gdzie jest długie i szczęśliwe życie, gdzie jest światłość dla oczu i pokój. Lecz któż znalazł jej miejsce lub kto wszedł do jej skarbców?
Lecz zna ją Wszechwiedzący i zbadał ją swoim rozumem. Ten, który na czas bezkresny urządził ziemię i napełnił ją stworzeniami czworonożnymi, wysłał światło, i poszło, wezwał je, a ono posłuchało Go z drżeniem. Gwiazdy radośnie świecą na swoich strażnicach. Wezwał je. Odpowiedziały: «Jesteśmy». Z radością świecą swemu Stwórcy.
On jest Bogiem naszym. I żaden inny nie może z Nim się równać. Zbadał wszystkie drogi mądrości i dał ją słudze swemu, Jakubowi, i Izraelowi, umiłowanemu swojemu. Potem ukazała się ona na ziemi i zaczęła przebywać wśród ludzi. Tą mądrością jest księga przykazań Boga i Prawo trwające na wieki. Wszyscy, którzy się go trzymają, żyć będą. Którzy je zaniedbują, pomrą.
Nawróć się, Jakubie, trzymaj się go, chodź w blasku jego światła! Nie dawaj chwały swojej obcemu ani innemu narodowi twych przywilejów! Szczęśliwi jesteśmy, o Izraelu, że znane nam to, co się Bogu podoba.

Oto słowo Boże.

PSALM RESPONSORYJNY (Ps 19)

Słowa Pana dają wieczne życie. Jego prawa są doskonałe i pokrzepiające. W dzisiejszych czasach istnieje pokusa odrzucenia Boga, szukania innych prawd, których wiele proponuje świat. Te inne mądrości nie są jednak prawdziwe, nie mają takiej wartości jak Boże prawo. Mogą być tylko niedoskonałym odbiciem tego, co prawdziwe i słuszne. A zatem winniśmy się poddawać pod Bożą opiekę.

Refren: Słowa Twe, Panie, dają życie wieczne.

Prawo Pańskie jest doskonałe i pokrzepia duszę, *
świadectwo Pana jest pewne, nierozważnego uczy mądrości.
Jego słuszne nakazy radują serce, *
jaśnieje przykazanie Pana i olśniewa oczy.

Refren: Słowa Twe, Panie, dają życie wieczne.

Bojaźń Pana jest szczera i trwa na wieki, *
sądy Pana prawdziwe, wszystkie razem słuszne.
Cenniejsze nad złoto, nad złoto najczystsze, *
słodsze od miodu płynącego z plastra.

Refren: Słowa Twe, Panie, dają życie wieczne.

CZWARTE CZYTANIE (Rz 6, 3-11)

Nowe życie

Bóg daje nam nowe życie. Znakiem tego życia i dowodem, że je otrzymujemy – jest chrzest. Sakrament ten oznacza, że zostaliśmy zanurzeni w śmierć Chrystusa. Dzięki temu mamy udział w Jego zmartwychwstaniu. Jezus uwolnił nas z niewoli grzechu po to, abyśmy żyli z Nim na wieki, w czystości i radości.

Czytanie z Listu Świętego Pawła Apostoła do Rzymian

Bracia:
My wszyscy, którzy otrzymaliśmy chrzest zanurzający w Chrystusa Jezusa, zostaliśmy zanurzeni w Jego śmierć. Zatem przez chrzest zanurzający nas w śmierć zostaliśmy razem z Nim pogrzebani po to, abyśmy i my wkroczyli w nowe życie, jak Chrystus powstał z martwych dzięki chwale Ojca.
Jeżeli bowiem przez śmierć, podobną do Jego śmierci, zostaliśmy z Nim złączeni w jedno, to tak samo będziemy z Nim złączeni w jedno przez podobne zmartwychwstanie. To wiedzcie, że dla zniszczenia grzesznego ciała dawny nasz człowiek został razem z Nim ukrzyżowany po to, byśmy już więcej nie byli w niewoli grzechu. Kto bowiem umarł, stał się wolny od grzechu.
Otóż jeżeli umarliśmy razem z Chrystusem, wierzymy, że z Nim również żyć będziemy, wiedząc, że Chrystus, powstawszy z martwych, już więcej nie umiera, śmierć nad Nim nie ma już władzy. Bo to, że umarł, umarł dla grzechu tylko raz, a że żyje, żyje dla Boga. Tak i wy rozumiejcie, że umarliście dla grzechu, żyjecie zaś dla Boga w Chrystusie Jezusie.

Oto słowo Boże.

PSALM (Ps 118)

Psalm 118 jest pierwszym śpiewem Wigilii Paschalnej, który głosi radosne Alleluja. Śpiew ten rozbrzmiewa przez cały okres Wielkanocy. „Chwalmy Pana!”, bo jest dobry, Jego łaska trwa na wieki. Chwalmy, bo Bóg okazał swoją moc. Najbardziej objawiło się to w Chrystusie. On to, będąc kamieniem odrzuconym prze budujących, stał się kamieniem węgielnym. Budujmy wszystko na Chrystusie, głośmy wielkie dzieła Pana, które uczynił w dziejach świata i naszej historii.

Refren: Alleluja, alleluja, alleluja.

Dziękujcie Panu, bo jest dobry, *
bo Jego łaska trwa na wieki.
Niech dom Izraela głosi: *
«Jego łaska na wieki».

Refren: Alleluja, alleluja, alleluja.

Prawica Pana wzniesiona wysoko, *
prawica Pańska moc okazała.
Nie umrę, ale żyć będę *
i głosić dzieła Pana.

Refren: Alleluja, alleluja, alleluja.

Kamień odrzucony przez budujących *
stał się kamieniem węgielnym.
Stało się to przez Pana *
i cudem jest w naszych oczach.

Refren: Alleluja, alleluja, alleluja.

EWANGELIA (Mk 16, 1-7)
Ukrzyżowany Jezus z Nazaretu zmartwychwstał

Pierwszymi świadkami zmartwychwstania Chrystusa były kobiety: Maria Magdalena, Maria, matka Jakuba, i Salome. Przyszły do grobu, by namaścić Jezusa wonnościami, zadbać o Jego umęczone ciało. Jakże musiały być smutne! Na miejscu zastały jednak anioła. Na początku przestraszyły się, ale potem ich radość musiała być nieskończona. Chrystus zmartwychwstał! Otrzymały nawet jako pierwsze osoby na świecie misję najważniejszą w dziejach ludzkości. Miały tę prawdę głosić. Miały ją głosić Piotrowi i apostołom. I my z radością winniśmy głosić światu zmartwychwstanie Pana. Śpiewajmy „Alleluja” naszym życiem, posługą, radością. W tym duchu obchodźmy Święta Wielkanocne.

+ Słowa Ewangelii według Świętego Marka

Gdy minął szabat Maria Magdalena, Maria, matka Jakuba, i Salome nakupiły wonności, żeby pójść namaścić Jezusa. Wczesnym rankiem, w pierwszy dzień tygodnia przyszły do grobu, gdy słońce wzeszło. A mówiły między sobą: «Kto nam odsunie kamień z wejścia do grobu?». Gdy jednak spojrzały, zauważyły, że kamień został już odsunięty, a był bardzo duży. Weszły więc do grobu i ujrzały młodzieńca, siedzącego po prawej stronie, ubranego w białą szatę; i bardzo się przestraszyły. Lecz on rzekł do nich: «Nie bójcie się. Szukacie Jezusa z Nazaretu, ukrzyżowanego; powstał, nie ma Go tu. Oto miejsce, gdzie Go złożyli. A idźcie, powiedzcie Jego uczniom i Piotrowi: „Podąża przed wami do Galilei, tam Go ujrzycie, jak wam powiedział”».

Oto słowo Pańskie.