WPROWADZENIE
KATECHEZA
LITURGIA SŁOWA
MĘDRCY W BETLEJEM
Święto Trzech Króli otacza atmosfera niezwykłej przygody Wędrowców ze Wschodu, prowadzonych światłem tajemniczej Gwiazdy. Przygoda ta osiąga dramatyczny punkt w spotkaniu z Herodem, a kończy ją interwencja Boża, ratująca i Mędrców, i Świętą Rodzinę od zbrodniczych zamiarów Heroda. Ofiarami jego zamiarów stały się dzieci betlejemskie: prekursorzy wszystkich niewinnych ofiar, jakie zna historia, aż do tych niewinnych, którzy współcześnie skazywani są na zagładę przez tzw. ‘prawo”. Herod nie zdołał przeszkodzić wielkiemu Spotkaniu. Gwiazda – Boży znak – prowadziła i zaprowadziła. Jej światło towarzyszyło światłu wiary: ‘Upadli na twarz i oddali Mu pokłon” (Mt 2, 11). Ofiarowali Mu też dary, pełne symboliki oznaczającej godność i misję Mesjasza: złoto, kadzidło i mirrę. Mędrcy w Betlejem – to wezwanie, by narodzinom towarzyszyła radość. By rodzinie – bo ona z woli Boga jest kolebką życia – towarzyszyła mądrość. Zbyt często człowiek sądzi, że wolno mu ustalać prawa życia rodzinnego, a nawet nim dowolnie manipulować czy wręcz niszczyć rodzinę. Potrzebna jest nam Mądrość przychodząca ‘z góry, od Ojca światłości” (por. Jk 1, 17) – i przez człowieka pilnie poszukiwana. Jak gwiazda, której szukali Mędrcy.
abp Kazimierz Majdański
Mędrcy ze Wschodu, gdy zobaczyli Dziecię z Matką Jego, Maryją, ofiarowali Mu dary: złoto, kadzidło i mirrę. (por. Mt 2, 11-12)
LITURGIA SŁOWA
KATECHEZA
WPROWADZENIE
PIERWSZE CZYTANIE
(Iz 60, 1-6)
Powstań, świeć, Jeruzalem, bo przyszło twe światło i chwała Pana rozbłyska nad tobą. Bo oto ciemność okrywa ziemię i gęsty mrok spowija ludy, a ponad tobą jaśnieje Pan i Jego chwała jawi się nad tobą. I pójdą narody do twojego światła, królowie do blasku twojego wschodu. Podnieś oczy wokoło i popatrz: Ci wszyscy zebrani zdążają do ciebie. Twoi synowie przychodzą z daleka, na rękach niesione twe córki. Wtedy zobaczysz i promienieć będziesz, zadrżysz i rozszerzy się twoje serce, bo do ciebie napłyną bogactwa zamorskie, zasoby narodów przyjdą ku tobie. Zaleje cię mnogość wielbłądów, dromadery z Madianu i z Efy. Wszyscy oni przybędą ze Saby, ofiarują złoto i kadzidło, nucąc radośnie hymny na cześć Pana. Oto słowo Boże. PSALM (Ps 72, 1-2. 7-8. 10-11. 12-13) Szczególnymi przyjaciółmi Boga są biedni i ubodzy. Dzięki niedostatkowi, jaki cierpią, są otwarci na pomoc i wiarę. Również nasza niemoc najskuteczniej otwiera nas na Boga. Refren: Uwielbiają Pana wszystkie ludy ziemi. Boże, przekaż Twój sąd Królowi, * a Twoją sprawiedliwość synowi królewskiemu. Aby Twoim ludem rządził sprawiedliwie * i ubogimi według prawa. Ref. Za dni Jego zakwitnie sprawiedliwość, * i wielki pokój, aż księżyc nie zgaśnie. Będzie panował od morza do morza, * od Rzeki aż po krańce ziemi. Ref. Królowi Tarszisz i wysp przyniosą dary, * królowie Szeby i Saby złożą daninę. I oddadzą Mu pokłon wszyscy królowie, * wszystkie narody będą mu służyły. Ref. Wyzwoli bowiem biedaka, który Go wzywa, * i ubogiego, co nie ma opieki. Zmiłuje się nad biednym i ubogim, * nędzarza ocali od śmierci. Ref.
DRUGIE CZYTANIE
(Ef 3, 2-3a. 5-6)
Bracia: Przecież słyszeliście o udzieleniu przez Boga łaski danej mi dla was, że mianowicie przez objawienie oznajmiona mi została ta tajemnica. Nie była ona oznajmiona synom ludzkim w poprzednich pokoleniach, tak jak teraz została objawiona przez Ducha świętym Jego apostołom i prorokom, to znaczy, że poganie już są współdziedzicami i współczłonkami Ciała, i współuczestnikami obietnicy w Chrystusie Jezusie przez Ewangelię. Oto słowo Boże. (Mt 2, 1-12) Kto spotkał Boga, już nie jest tym samym człowiekiem. Mędrcy po oddaniu hołdu nowo narodzonemu Dziecięciu, wrócili inną drogą do ojczyzny. Droga w języku Biblii oznacza także sposób życia. Kto doświadczył Boga – zmienia swą drogę, czyli dotychczasowy styl życia.
Słowa Ewangelii według świętego Mateusza
Gdy Jezus narodził się w Betlejem w Judei za panowania króla Heroda, oto Mędrcy ze Wschodu przybyli do Jerozolimy i pytali: Gdzie jest nowo narodzony król żydowski? Ujrzeliśmy bowiem Jego gwiazdę na Wschodzie i przybyliśmy oddać Mu pokłon>>. Skoro usłyszał to król Herod, przeraził się, a z nim cała Jerozolima. Zebrał więc wszystkich arcykapłanów i uczonych ludu i wypytywał ich, gdzie ma się narodzić Mesjasz. Ci mu odpowiedzieli: W Betlejem judzkim, bo tak napisał prorok: A ty, Betlejem, ziemio Judy, nie jesteś zgoła najlichsze spośród głównych miast Judy, albowiem z ciebie wyjdzie władca, który będzie pasterzem ludu mego, Izraela>>. Wtedy Herod przywołał potajemnie Mędrców i wypytał ich dokładnie o czas ukazania się gwiazdy. A kierując ich do Betlejem, rzekł: Udajcie się tam i wypytujcie starannie o Dziecię, a gdy Je znajdziecie, donieście mi, abym i ja mógł pójść i oddać Mu pokłon>>. Oni zaś wysłuchawszy króla, ruszyli w drogę. A oto gwiazda, którą widzieli na Wschodzie, szła przed nimi, aż przyszła i zatrzymała się nad miejscem, gdzie było Dziecię. Gdy ujrzeli gwiazdę, bardzo się uradowali. Weszli do domu i zobaczyli Dziecię z Matką Jego, Maryją; upadli na twarz i oddali Mu pokłon. I otworzywszy swe skarby, ofiarowali Mu dary: złoto, kadzidło i mirrę. A otrzymawszy we śnie nakaz, żeby nie wracali do Heroda, inną drogą udali się do ojczyzny. Oto słowo Pańskie.
KLIKNIJ TUTAJ I PRZECZYTAJ PROFESJONALNIE PRZYGOTOWANE DLA CIEBIE KOMENTARZE DO CODZIENNEJ LITURGII SŁOWA NA EDYCJA.PL
KATECHEZA
LITURGIA SŁOWA
WPROWADZENIE
Dary Mędrców ze Wschodu Uroczystość Objawienia Pańskiego sięga swymi początkami III w. na Wschodzie i końca IV w. na Zachodzie. Tematem tej uroczystości jest powołanie nowego narodu wybranego z narodów pogańskich. Trzej Mędrcy reprezentują cały świat pogański, który oddaje pokłon objawiającemu się mu Chrystusowi. Ewangelista Mateusz podkreśla, że gdy Mędrcy ze Wschodu weszli do domu i zobaczyli Dziecię z matką Jego, Maryją; upadli na twarz i oddali Mu pokłon. I otworzywszy swe skarby, ofiarowali Mu dary: złoto, kadzidło i mirrę (Mt 2, 11). Złoto, to najszlachetniejszy z metali i symbol czegoś wartościowego. Jego blask powoduje, iż jest także symbolem świata niebieskiego. Arka Przymierza, wykonana z drewna akacjowego, była wyłożona wewnątrz i na zewnątrz czystym złotem. Również ze złota były dwa cheruby, umieszczone na jej pokrywie (Wj 25, 10-18). Salomon wyłożył złotem zupełnie całą świątynię (1 Krl 6, 20-30). Złoto symbolizuje Najświętszego Boga (Hi 22, 25n). Proroctwo Izajasza o złocie i srebrze, które będą przyniesione w darze wśród hymnów radosnych na cześć Pana (Iz 60, 6), posiada znaczenie mesjańskie. Będąc tak cennym metalem, złoto ma jednak wartość – jak wszystko, co ziemskie – przemijającą (Dz 17, 29; 1 P 7, 18). Wiara w Chrystusa jest cenniejsza niż złoto (1 P 1, 7). Ale z drugiej strony, szczęśliwe życie zbawionych ukazane jest jako przebywanie w nowym Mieście, które jest czystym złotem, do szkła czystego podobnym (Ap 21, 18). Złoto, według Ojców Kościoła, jest symbolem Boskiego królowania Chrystusa. Złoto przypomina także przyszłe nasze przemienienie w niebie – nowej Jeruzalem. Złotem jest każde nieprzeciętne naturalne uzdolnienie, które powinno być oczyszczone ogniem miłości i jak klejnot ozdobione drogimi kamieniami pozostałych cnót (św. Grzegorz Wielki). Kadzidła używano zarówno w liturgii żydowskiej, jak i pogańskiej. Kadzidło weszło do liturgii Kościoła, gdy era prześladowań minęła. Obecnie w liturgii eucharystycznej okadzenie może mieć miejsce w czasie procesji Wejścia, na początku Mszy św. oraz w obrzędzie Przygotowania darów. Piękna jest symbolika spalającego się kadzidła. Już Stary Testament w zapachu unoszącego się kadzidła widział zarówno wyraz uwielbienia Boga (Mdr 18, 21; Ps 141, 2), jak i zapowiedź kultu doskonałego, ofiarę bezkrwawą, która była największym uwielbieniem Boga i najdoskonalszym przebłaganiem Bożego Majestatu (Ml 1, 11; Iz 60, 6; por. Mt 2, 11). Chrystus ofiarował się Bogu w dani na wdzięczną wonność (Ef 5, 2; por. Wj 29, 18; Ps 40, 7), tzn. Jego życie spaliło się w ofierze miłości wdzięcznej Bogu. Kadzidło, które się spala, uczy bezinteresownej miłości ofiarnej – spalania się w służbie Bogu i bliźnim. Dym spalającego się kadzidła to także symbol modlitw. Psalmista, zwracając się do Boga w niebezpieczeństwie, prosił: Niech moja modlitwa jak kadzidło wznosi się przed Tobą (Ps 140, 2). A św. Jan Ewangelista, w Apokalipsie tak przedstawia swoje widzenie: Ujrzałem (…) jak przyszedł anioł i stanął przy ołtarzu, mając złote naczynie na żar, i dano mu wiele kadzideł, aby dał je w ofierze jako modlitwy wszystkich świętych, na złoty ołtarz, który jest przed tronem. I wzniósł się dym kadzideł jako modlitwy świętych, z ręki anioła przed Bogiem (Ap 8, 2-4). Unoszący się z kadzidła dym bierze ze sobą wszystkie nasze modlitwy i nadaje im woń miłą Bogu. Trzeba jednak pamiętać, że czynność okadzania należy do funkcji kapłańskich. Mędrcy ze Wschodu ofiarując Chrystusowi kadzidło, darem tym podkreślali jego godność Arcykapłana Nowego Przymierza. Mirra, to cenny balsam (por. Wj 30, 23n), produkowany z jagód czerwonych sprowadzanych z Arabii i Abisynii. Ceniono ją od najdawniejszych czasów (por. Rdz 37, 25) i używano także do wyrobu kadzidła (por. Wj 30, 34n) oraz jako wonności do skrapiania szat (por. Ps 45, 9) i pościeli (por. Prz 7, 17). Była mirra jednym z kosmetyków używanych przez kobiety (por. Est 2, 13; Pnp 1, 13; 3, 6; 5, 5), ale także namaszczano nią zmarłych (por. J 19, 39). Mirra w połączeniu z winem potęgowała jego oszałamiające właściwości, stąd napój ten – zgodnie ze zwyczajem żydowskim – podawano skazańcom (por. Mk 15, 23). Mirra – dar Mędrców ze Wschodu dla Chrystusa – to symbol Jego męki i namaszczenia Chrystusowego Ciała przed złożeniem do grobu. Obecnie w uroczystość Objawienia Pańskiego błogosławi się tylko kadzidło i kredę. Kredą oznacza się drzwi mieszkań wyznawców Chrystusa, wypisując pierwsze litery od imion Trzech Króli (K-Kasper+M-Melchior+B-Baltazar) oraz cyfry rozpoczętego Roku Pańskiego na znak, że mieszkańcy przyjęli światło Objawienia i że chcą być światłem dla świata, a zwłaszcza dla tych, którzy szukają Zbawiciela (Modlitwa poświęcenia). Złoto, kadzidło i mirra – razem wzięte – oznaczają samego Chrystusa – nasz bezcenny Dar, który składamy Bogu Ojcu w ofierze w czasie Mszy św. i następnie przyjmujemy jako Pokarm (Modlitwa nad darami).
ks. Władysław Głowa
