NR 19 / 2003 – WIGILIA PASCHALNA W WIELKĄ NOC

WPROWADZENIE
KATECHEZA
LITURGIA SŁOWA


Dzień Pański

POCZĄTEK I CEL PASCHY

Wigilia Paschalna należy już do Wielkanocy. W tradycji biblijnej, to zachód słońca był granicą kolejnego dnia – Chrystus zmartwychwstał w noc rozpoczynającą niedzielę. Tę Noc przeżywamy na czuwaniu – Wigilii. Jest ona najważniejszym momentem w roku liturgicznym. W czuwaniu paschalnym uczestniczymy nie jak widzowie, ale jako zainteresowani. Liturgia przywołuje okoliczności wyjścia ludu Bożego z niewoli egipskiej, które dokonało się w pośpiechu, pod osłoną nocy. Prowadził ich Bóg, zdążając przed nimi w słupie ognia lub w obłoku. Ale każdy musiał w tę noc sam podjąć decyzję wyjścia z niewoli; stać się uczestnikiem, a nie tylko świadkiem zbawczych wydarzeń. Nasza gotowość przejścia z Chrystusem do szczęścia wiecznego wyraża się nie tylko w procesji za paschałem i w rozważaniu zbawczych interwencji Boga. Punktem kulminacyjnym przygotowań do naszej Paschy są obrzędy chrzcielne; Kościół staje wokół Chrystusa i wyrzeka się zła, potwierdzając pragnienie odrodzenia z wody i z Ducha Świętego. Podczas Komunii św. wspominamy zapowiedź Chrystusa z Wielkiego Czwartku, że nie będzie już pił z owocu winnego krzewu, aż pić go będzie nowy w królestwie swojego Ojca. Mamy zatem w Najświętszym Sakramencie przedsmak wieczności, która jest celem naszej paschy z Chrystusem.

ks. Henryk Zieliński

Chrystus zmartwychwstał i żyje.


LITURGIA SŁOWA
KATECHEZA
WPROWADZENIE


W liturgii paschalnej Wielkiej Soboty przeżywamy misterium śmierci i zmartwychwstania Jezusa Chrystusa. Liturgia ta jest bardzo bogata w symbolikę obrzędów. W mroku świątyni rozbłyska zapalony paschał, symbol Chrystusa zmartwychwstałego. Następnie uroczysta prefacja, zwana Orędziem Wielkanocnym, opiewa zwycięstwo Chrystusa nad grzechem, śmiercią i szatanem. Liczne czytania słowa Bożego wprowadzają nas w plan zbawienia, którego centrum stanowi śmierć i zmartwychwstanie Jezusa. Z tego źródła my, wierzący i ochrzczeni, czerpiemy Bożą moc, by w historii zbawienia współuczestniczyć i współdziałać.

PIERWSZE CZYTANIE

(krótsze, Rdz 1, 1. 26-31a)
Sięgamy do początku historii. Oto Bóg stwarza niebo, ziemię, wszystkie istoty żywe i człowieka. Spośród stworzeń, tylko człowiek nosi w sobie Boży obraz, jemu został poddany cały świat. Jaka to wielka godność i jakie zobowiązania dla każdego z nas!

Czytanie z Księgi Rodzaju


Na początku stworzył Bóg niebo i ziemię. Potem Bóg rzekł: “Uczyńmy człowieka na Nasz obraz, podobnego Nam, aby panował nad rybami morskimi, nad ptactwem powietrznym, nad bydłem, nad całą ziemią i nad wszelkim płazem!” Stworzył więc Bóg człowieka na swój obraz, na obraz Boży go stworzył: stworzył mężczyznę i niewiastę. Po czym Bóg im błogosławił, mówiąc do nich: “Bądźcie płodni i rozmnażajcie się, abyście zaludnili ziemię i uczynili ją sobie poddaną; abyście panowali nad rybami morskimi, nad ptactwem powietrznym i nad wszelkim płazem”. I rzekł Bóg: “Oto wam daję wszelką roślinę przynoszącą ziarno po całej ziemi i wszelkie drzewo, którego owoc ma w sobie nasienie: dla was będą one pokarmem. A dla wszelkiego zwierzęcia polnego i dla wszelkiego ptactwa w powietrzu, i dla wszystkiego, co się rusza po ziemi i ma w sobie pierwiastek życia, będzie pokarmem wszelka trawa zielona”. I stało się tak. A Bóg widział, że wszystko, co uczynił, było bardzo dobre.

PSALM

(Ps 104, 1-2a. 5-6. 10 i 12. 13-14. 24 i 35c)
Jak liczne są dzieła Twoje, Panie! Tyś wszystko mądrze uczynił. Całe dzieło stworzenia przenika Boża mądrość. Tę mądrość Boga kontemplujemy w stworzonym świecie. Przyczyną stworzenia jest bezinteresowna miłość Stwórcy, której szczególnym wyrazem jest człowiek. Dlatego – z całym stworzeniem – z wdzięcznością wołamy: Błogosław duszo moja, Pana! Refren: Niech zstąpi Duch Twój i odnowi ziemię. Błogosław duszo moja, Pana, * o Boże mój, Panie, Ty jesteś bardzo wielki! Odziany w majestat i piękno, * światłem okryty jak płaszczem. Refren: Umocniłeś ziemię w jej podstawach, * nie zachwieje się na wieki wieków. Jak szatą okryłeś ją Wielką Głębią, * ponad górami stanęły wody. Refren: Ty zdroje kierujesz do strumieni, * co pośród gór się sączą. Nad nimi mieszka ptactwo niebieskie * i śpiewa wśród gałęzi. Refren: Z Twoich komnat nawadniasz góry, * owocem Twych dzieł syci się ziemia. Każesz rosnąć trawie dla bydła, * i roślinom, by człowiekowi służyły. Refren: Jak liczne są dzieła Twoje, Panie! * Tyś wszystko mądrze uczynił, ziemia jest pełna Twych stworzeń. * Błogosław, duszo moja, Pana. Refren:

DRUGIE CZYTANIE

(Wj 14, 15 – 15, 1)
Cudowne przejście Izraelitów przez Morze Czerwone stało się – dla wierzących w Chrystusa – obrazem i jednocześnie zapowiedzią przejścia z niewoli grzechu do królestwa łaski. Napisał Orygenes: “Słowa te są skierowane nie tylko do tych, którzy wyszli z Egiptu, lecz tym bardziej do ciebie, słuchaczu (…) Zastanów się, czy sprawy tego wieku oraz uczynki cielesne nie są ‘domem niewoli’. Natomiast życie wedle woli Bożej jest domem wolności – zgodnie z tym, co Pan mówi w Ewangeliach: ‘Jeśli trwać będziecie w słowie moim, poznacie prawdę, a prawda was wyzwoli’ (J 8, 31-32)“.

Czytanie z Księgi Wyjścia


Pan rzekł do Mojżesza: “Czemu głośno wołasz do Mnie? Powiedz synom Izraela, niech ruszają w drogę. Ty zaś podnieś swą laskę i wyciągnij rękę nad morze i rozdziel je na dwoje, a wejdą synowie Izraela w środek na suchą ziemię. Ja natomiast uczynię upartymi serca Egipcjan, że pójdą za nimi. Wtedy okażę moją potęgę wobec faraona, całego wojska jego, rydwanów i wszystkich jego jeźdźców. A gdy okażę moją potęgę wobec faraona, jego rydwanów i jeźdźców, wtedy poznają Egipcjanie, że Ja jestem Pan”. Anioł Boży, który szedł na przedzie wojsk izraelskich, zmienił miejsce i szedł na ich tyłach. Słup obłoku również przeszedł z przodu i zajął ich tyły, stając między wojskiem egipskim a wojskiem izraelskim. I tam był obłok ciemnością, tu zaś oświecał noc. I nie zbliżyli się jedni do drugich przez całą noc. Mojżesz wyciągnął rękę nad morze, a Pan cofnął wody gwałtownym wiatrem wschodnim, który wiał przez całą noc, i uczynił morze suchą ziemią. Wody się rozstąpiły, a synowie Izraela szli przez środek morza po suchej ziemi, mając mur z wód po prawej i po lewej stronie. Egipcjanie ścigali ich. Wszystkie konie faraona, jego rydwany i jeźdźcy ciągnęli za nimi w środek morza. O świcie spojrzał Pan ze słupa ognia i ze słupa obłoku na wojsko egipskie i zmusił je do ucieczki. I zatrzymał koła ich rydwanów, tak że z wielką trudnością mogli się naprzód posuwać. Egipcjanie krzyknęli: “Uciekajmy przed Izraelem, bo w jego obronie Pan walczy z Egipcjanami”. A Pan rzekł do Mojżesza: “Wyciągnij rękę nad morze, aby wody zalały Egipcjan, ich rydwany i jeźdźców”. Wyciągnął Mojżesz rękę nad morze, które o brzasku dnia wróciło na swoje miejsce. Egipcjanie uciekając biegli naprzeciw falom, i pogrążył ich Pan w pośrodku morza. Powracające fale zatopiły rydwany i jeźdźców całego wojska faraona, które weszło w morze ścigając synów Izraela. Nie ocalał z nich ani jeden. Synowie zaś Izraela szli po suchym dnie morskim, mając mur z wód po prawej i po lewej stronie. W tym to dniu wybawił Pan Izraela z rąk Egipcjan. I widzieli Izraelici martwych Egipcjan na brzegu morza. Gdy Izraelici widzieli wielkie dzieło, którego dokonał Pan wobec Egipcjan, ulękli się Pana i uwierzyli Jemu oraz Jego słudze Mojżeszowi. Wtedy Mojżesz i synowie Izraela razem z nim śpiewali taką pieśń ku czci Pana:

PSALM

(Wj 15, 1. 2. 4-5. 17ab-18)
Razem z Mojżeszem i synami Izraela pragniemy podziękować Panu za wyzwolenie z niewoli grzechu i śmierci. Bóg panuje nie tylko nad żywiołami świata, lecz również nad mocami zła, które ostatecznie czeka klęska. Refren: Śpiewajmy Panu, który moc okazał. Będę śpiewał na cześć Pana, * który wspaniale swą potęgę okazał, gdy konia i jeźdźca * pogrążył w morskiej przepaści. Refren: Pan jest moją mocą i źródłem męstwa, * Jemu zawdzięczam moje ocalenie. On Bogiem moim, uwielbiać Go będę; * On Bogiem ojca mego, będę Go wywyższał. Refren: Rzucił w morze rydwany faraona i jego wojsko. * Wybrani wodzowie jego zginęli w Morzu Czerwonym. Przepaści ich ogarnęły, * jak głaz runęli w głębinę. Refren: Wyprowadziłeś lud swój i osadziłeś na górze Twego dziedzictwa, * w miejscu, które uczyniłeś swym mieszkaniem. Pan Bóg jest Królem * na zawsze, na wieki. Refren:

TRZECIE CZYTANIE

(Iz 55, 1-11)
Oto zawezwiesz naród, którego nie znasz – tym wezwanym narodem jesteśmy my, z którymi Bóg – przez Chrystusa – zawarł nowe i wieczne przymierze.

Czytanie z Księgi proroka Izajasza


To mówi Pan: “Wszyscy spragnieni, przyjdźcie do wody, przyjdźcie, choć nie macie pieniędzy. Kupujcie i spożywajcie bez pieniędzy i bez płacenia za wino i mleko. Czemu wydajecie pieniądze na to, co nie jest chlebem? I waszą pracę na to, co nie nasyci? Słuchajcie Mnie, a będziecie jeść przysmaki, i dusza wasza zakosztuje tłustych potraw. Nakłońcie wasze ucho i przyjdźcie do Mnie, posłuchajcie Mnie, a dusza wasza żyć będzie. Zawrę z wami wieczyste przymierze: są to niezawodne łaski dla Dawida. Oto ustanowiłem cię świadkiem dla ludów, dla ludów wodzem i rozkazodawcą. Oto zawezwiesz naród, którego nie znasz, i ci, którzy cię nie znają, przybiegną do ciebie ze względu na Pana, twojego Boga, przez wzgląd na Świętego u Izraela, bo On cię przyozdobi. Szukajcie Pana, gdy się pozwala znaleźć, wzywajcie Go, dopóki jest blisko. Niechaj bezbożny porzuci swą drogę i człowiek nieprawy swoje knowania. Niech się nawróci do Pana, a Pan się nad nim zmiłuje, i do Boga naszego, gdyż hojny jest w przebaczaniu. Bo myśli moje nie są myślami waszymi ani wasze drogi moimi drogami. Bo jak niebiosa górują nad ziemią, tak drogi moje nad waszymi drogami i myśli moje nad myślami waszymi. Zaiste, podobnie jak ulewa i śnieg spadają z nieba i tam nie powracają, dopóki nie nawodnią ziemi, nie użyźnią jej i nie zapewnią urodzaju, tak iż wydaje nasienie dla siewcy i chleb dla jedzącego, tak słowo, które wychodzi z ust moich: nie wraca do Mnie bezowocne, zanim wpierw nie dokona tego, co chciałem, i nie spełni pomyślnie swego posłannictwa”.

PSALM

(Iz 12, 2. 3-4b. 4cd-5)
Z weselem czerpiemy ze źródeł Bożego miłosierdzia i tę prawdę rozgłaszamy wśród narodów. Refren: Będziecie czerpać ze zdrojów zbawienia. Oto Bóg jest moim zbawieniem, * będę miał ufność i bać się nie będę. Bo Pan jest moją mocą i pieśnią, * On stał się dla mnie zbawieniem. Refren: Wy zaś z weselem czerpać będziecie wodę * ze zdrojów zbawienia. Chwalcie Pana, * wzywajcie Jego imienia. Refren: Dajcie poznać Jego dzieła między narodami, * przypominajcie, że wspaniałe jest imię Jego. Śpiewajcie Panu, bo uczynił wzniosłe rzeczy, * niech to będzie wiadome po całej ziemi. Refren:

CZWARTE CZYTANIE

(Rz 6, 3-11)
Odśpiewane uroczyście Chwała na wysokości było przejściem ze Starego do Nowego Testamentu. Zapowiedź staje się rzeczywistością. Święty Paweł przypomina nam, że paschalne misterium Chrystusa realizuje się przez chrzest w każdym z nas. Dzięki Chrystusowi rozpoczęliśmy nowe życie, które rozpoczęło także nasze zmartwychwstanie.

Czytanie z Listu świętego Pawła Apostoła do Rzymian


Bracia: My wszyscy, którzy otrzymaliśmy chrzest zanurzający w Chrystusa Jezusa, zostaliśmy zanurzeni w Jego śmierć. Zatem przez chrzest zanurzający nas w śmierć zostaliśmy razem z Nim pogrzebani po to, abyśmy i my wkroczyli w nowe życie, jak Chrystus powstał z martwych dzięki chwale Ojca. Jeżeli bowiem przez śmierć, podobną do Jego śmierci, zostaliśmy z Nim złączeni w jedno, to tak samo będziemy z Nim złączeni w jedno przez podobne zmartwychwstanie. To wiedzcie, że dla zniszczenia grzesznego ciała dawny nasz człowiek został razem z Nim ukrzyżowany po to, byśmy już więcej nie byli w niewoli grzechu. Kto bowiem umarł, stał się wolny od grzechu. Otóż, jeżeli umarliśmy razem z Chrystusem, wierzymy, że z Nim również żyć będziemy, wiedząc, że Chrystus powstawszy z martwych już więcej nie umiera, śmierć nad Nim nie ma już władzy. Bo to, że umarł, umarł dla grzechu tylko raz, a że żyje, żyje dla Boga. Tak i wy rozumiejcie, że umarliście dla grzechu, żyjecie zaś dla Boga w Chrystusie Jezusie.

PSALM

(Ps 118, 1-2. 16-17. 22-23)
Zmartwychwstały Chrystus jest kamieniem węgielnym Kościoła, którego budowla rośnie dzięki naszemu współdziałaniu. Niech ten psalm będzie naszym dziękczynieniem Chrystusowi za nasz chrzest. Refren: Alleluja, alleluja, alleluja. Dziękujcie Panu, bo jest dobry, * bo Jego łaska trwa na wieki. Niech dom Izraela głosi: * “Jego łaska na wieki”. Refren: Prawica Pana wzniesiona wysoko, * prawica Pańska moc okazała. Nie umrę, ale żył będę * i głosił dzieła Pana. Refren: Kamień odrzucony przez budujących * stał się kamieniem węgielnym. Stało się to przez Pana * i cudem jest w naszych oczach. Refren:

EWANGELIA

(Mk 16, 1-8)
Chrystus zmartwychwstał i żyje. Pierwszą apostołką tej prawdy była Maria Magdalena. Ona także – dzięki Jezusowi – zmartwychwstała do życia w łasce. Każdy z nas – oczyszczony w sakramencie pokuty – ma głosić, że zostaliśmy stworzeni do życia wiecznego, nie do śmierci.

Słowa Ewangelii według świętego Marka


Po upływie szabatu Maria Magdalena, Maria, matka Jakuba, i Salome nakupiły wonności, żeby pójść namaścić Jezusa. Wczesnym rankiem, w pierwszy dzień tygodnia przyszły do grobu, gdy słońce wzeszło. A mówiły między sobą: “Kto nam odsunie kamień od wejścia do grobu?” Gdy jednak spojrzały, zauważyły, że kamień był już odsunięty, a był bardzo duży. Weszły więc do grobu i ujrzały młodzieńca, siedzącego po prawej stronie, ubranego w białą szatę; i bardzo się przestraszyły. Lecz on rzekł do nich: “Nie bójcie się. Szukacie Jezusa z Nazaretu, ukrzyżowanego; powstał, nie ma Go tu. Oto miejsce, gdzie Go złożyli. Lecz idźcie, powiedzcie Jego uczniom i Piotrowi: ‘Idzie przed wami do Galilei, tam Go ujrzycie, jak wam powiedział'”. One wyszły i uciekły od grobu; ogarnęło je bowiem zdumienie i przestrach. Nikomu też nic nie oznajmiły, bo się bały.


KLIKNIJ TUTAJ I PRZECZYTAJ PROFESJONALNIE PRZYGOTOWANE DLA CIEBIE KOMENTARZE DO CODZIENNEJ LITURGII SŁOWA NA EDYCJA.PL
KATECHEZA
LITURGIA SŁOWA
WPROWADZENIE